W Powiecie Ełckim

Budynek Starostwa Powiatowego w Ełku

Budynek obecnego Urzędu Miasta i Starostwa Powiatowego został zaprojektowany w styczniu 1912 roku. Z tyłu budynku znajdował się ogród. Architektura budynku bezstylowa łącząca w detalu architektoniczne style historyczne z modernizmem – duże okna i przeszklone werandy. Plan budynku złożony z 3 prostokątów. W miejscach połączeń tych części występują halle ze schodami. Rzut urozmaicony jest ćwierćokrągłymi i odcinkowymi werandami.

 

 

Szkoła Artystyczna w Ełku

Do podstawowych zadań Szkoły Artystycznej w Ełku należy realizacja celów z zakresu upowszechniania kultury poprzez animację społeczno-kulturalną. Po kilku latach renowacji i modernizacji zabytkowej kamienicy z 1919 roku przy ul. Armii Krajowej 21, w grudniu 2007 roku oddano obiekt do użytku. Odnowiona Szkoła Artystyczna rozpoczęła swoje funkcjonowanie wiosną 2008 roku. Realizuje program w zakresie Szkoły Muzycznej I-go i II-go stopnia oraz programy przedmiotów artystycznych.

 

 

Ruiny Zamku Krzyżackiego na wyspie

Ruiny Zamku Krzyżackiego na wyspie W odległych czasach na wysepce Jeziora Ełckiego powstała pierwsza strażnica Jaćwingów. Krzyżacy wznieśli tam w latach 1398-1406 drewniany zamek, którego budowę nadzorował ówczesny komtur, późniejszy Wielki Mistrz Zakonu – Ulrich von Jungingen. Zamek, połączony z lądem drewnianym zwodzonym mostem, miał istotne znaczenie strategiczne oraz dawał dobre zabezpieczenie okolicznej ludności.

 

 

Wieża Ciśnień

Jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów Ełku jest Wieża Ciśnień. Zbudowana w 1895 roku, była niegdyś urządzeniem umożliwiających zaopatrywanie mieszkańców Ełku w wodę pitną, którą pozyskiwano z sześciu studni głębinowych zlokalizowanych w lesie około 4 km od miasta. Wodę gromadzono w zbiorniku retencyjnym, skąd następnie tłoczono siedmiokilometrowym przewodem właśnie do wieży. Stamtąd woda, po nabraniu odpowiedniego ciśnienia, płynęła do 80% ełczan poprzez 30-kilometrową sieć rozdzielnicą.

 

 

Ełcka Kolej Wąskotorowa

Projekt budowy linii wąskotorowej o prześwicie 1000 mm, poprzedzony analizą geologiczną, klimatyczną, gospodarczą i wojskową, powstał w 1905 roku na zlecenie ówczesnego starosty Carla Suermondta. Linia miała prowadzić z Ełku, pokonując rzekę Ełk, przesmykiem pomiędzy jeziorami: Ełckim i Selment Wielki, dalej przez Regielnicę i Kałęczyny do Lasek Małych. Tutaj linia rozdzielała się na dwie trasy – jedna prowadziła przez Sypitki, Pisanicę i Kalinowo do granicznego Turowa, druga natomiast do wsi Zawady Tworki nad jeziorem Rajgrodzkim.

 

 

Promenada miejska

Jedną z wielu atrakcji Ełku jest promenada miejska. Usytuowana wzdłuż brzegu jeziora, które leży w samym centrum miasta, jest ulubionym miejscem spotkań i spacerów. Piękny deptak, stylowe latarnie i ławeczki, a do tego mnóstwo zieleni i woda sprawiają, że na promenadzie skupiło się życie kulturalne miasta. „Spotkajmy się na promenadzie” – to jedna z nietypowych propozycji rekreacyjno-sportowych, która zachęca ełczan i turystów do pokonania w dowolny sposób tego 6-cio kilometrowego odcinka: rowerem, pieszo, na rolkach czy na hulajnodze, nie brakuje też amatorów nordic walking. Urozmaiceniem tego spaceru jest konkurs z nagrodami. Na wyznaczonej trasie rozstawione są cztery punkty przystankowe, w których można zebrać pieczątki na kupony konkursowe. Dodatkową atrakcją promenady jest fontanna umieszczona na tafli jeziora. Woda tryskająca z fontanny sięga wysokości około 15 metrów. Wieczorami widok jest atrakcyjniejszy dzięki dziewięciu reflektorom, podświetlającym strumień wody.

 

 

Drewniany kościół w Ostrymkole

Kościół powstał w miejscu spalonej w 1656 roku przez Tatarów ewangelickiej świątyni. Dzisiejszy, barokowy wygląd pochodzi z czasu odbudowy kościoła, to jest z 1667 roku. Ta drewniana świątynia, obecnie rzymskokatolicka, kryje w swojej konstrukcji wiele ciekawostek. Szczególnie cenne są empory wbudowane po obu stronach nawy, chór, skręcone kolumienki w barokowym ołtarzu głównym, kapitele korynckie, ambona z 1690 roku barokowe organy z 1799 roku oraz XVIII-wieczny anioł chrzcielny.

 

 

Tunel i podziemny kanał

Całkowicie zapomnianym, a niezwykle ciekawym rozwiązaniem technicznym na terenie Powiatu Ełckiego jest podziemny kanał łączący dwa jeziora w gminie Stare Juchy. Podziemny tunel biegnie między jeziorami Szóstak i Ułówki. Płynie tam mała rzeczka trzymetrowej szerokości i półmetrowej głębokości, która na końcu wpada do malowniczego jeziorka Ślepieniec. Tunel zbudowano na początku XX wieku, w trakcie wielkich inwestycji mających na celu połączenie jezior i osuszenie jak największych połaci pól.

 

 

Słup graniczny

Słup graniczny niedaleko wsi Bogusze pod Prostkami postawiono w 1545 roku na styku trzech granic: Korony Polskiej, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Prus. Jest on jednym z najstarszych tego typu zabytków w Polsce. Wysoki na około sześć metrów słup to unikat nie tylko w skali krajowej. Pomnik tworzy murowana z cegły kolumna o podstawie kwadratu, otynkowana na biało, zwieńczona daszkiem z czerwonej dachówki.

 

 

Pałac w Golubiach

W Golubiach, najstarszej wsi na obszarze obecnej gminy Kalinowo, znajduje się piękny zabytkowy pałac z parkiem. W końcu XIX wieku był to obiekt bardzo nowoczesny. Oprócz pałacu i parku znajdowały się tu stajnie, obora, elektrownia i studnia głębinowa z doskonałą wodą, którą rozprowadzano po całym gospodarstwie. Jego właściciel, hrabia Stillfried, opuścił majątek nagle w 1928 roku i ślad po nim zaginął.

 

 

Kościół w Grabniku

Nazwa miejscowości pochodzi od staropruskiego słowa „grabnis” oznaczającego drzewo buk. Drewniany kościół został wzniesiony w latach 1565-1566. Podczas najazdu w połowie XVII wieku Tatarzy spalili wieś, ale kościół ocalał. Z biegiem lat został on rozebrany. Z pierwotnej budowli pozostały fundamenty i podpiwniczenie wieży. Na tychże fundamentach w 1865 roku postawiono nowy, obecnie istniejący kościół.

 

 

Cmentarz wojenny w Bartoszach k/Ełku

Na wzgórzu w pobliżu drogi krajowej nr 16 od dawna istniał mały, zapomniany cmentarz z czasów I wojny światowej. Władze gminy Ełk przekazały Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge pięciohektarowy teren, na którym powstało całkiem nowe miejsce spoczynku dla żołnierzy niemieckich, poległych na terenie obecnych województw warmińsko-mazurskiego i podlaskiego.

 

 

Ruska Wieś

Prawdopodobnie najstarsza miejscowość w gminie Ełk. Założona w 1376 roku przez Rusinów, lokację otrzymała w roku 1404. W czasach pruskich wieś nosiła nazwę „Reusenchdorf”. Dziś można zwiedzać tam pozostałości majątku ziemskiego, który w 1920 roku liczył sobie 600 ha. Na terenie tym znajdował się tartak, stajnie i gorzelnia należące do rodziny Juedtz. Najciekawszym zabytkiem jest dobrze zachowany dworek z zabudowaniami gospodarczymi i parkiem.

 

 

Ruska Wieś park dworski

Powstał pod koniec XIX wieku. Początkowym właścicielem był G. Moschke później Max Judtz.

 

 

Bajtkowo

Pierwsze wzmianki o tej leżącej przy trasie z Ełku do Białej Piskiej wsi pochodzą z końca XV wieku. Ziemie te zostały nadane Pawłowi Grabowskiemu za wierną służbę Zakonowi przez wielkiego mistrza Jana von Tieffena. Nazwa wsi wywodzi się od słowa „baite” oznaczającego w języku staropruskim strażnicę – przebiegała tędy granica z Mazowszem. W XVI wieku Bajtkowo posiadało już własny samorząd, młyn, karczmę, a w wieku XIX także szkołę i parafię.

 

 

Zabytkowe cmentarze

Zabytkowe wojenne cmentarze położone w powiecie ełckim są miejscem pochówku żołnierzy rosyjskich i niemieckich z I wojny światowej. Inne usytuowane w pobliżu wsi lub przy kościołach są cmentarzami ludności ewangelickiej zamieszkującej Mazury. Najstarsze pochodzą z początków XIX wieku.

 

 

Skansen pszczelarski

Tuż przy siedzibie zabytkowej Ełckiej Kolejki Wąskotorowej wybudowanej w latach 1910-1917, mieści się skansen pszczelarski założony i prowadzony przez pana Lucjana Różyckiego, z zawodu kolejarza. W skansenie zgromadzone zostały unikalne eksponaty dokumentujące sztukę, pracę bartnika i pszczelarza; jej historię, rozwój i współczesność. W zbiorach znajdują się między innymi: stare ule, kuszki, narzędzia pracy bartnika i pszczelarza.

 

 

Oracze domy mieszkalne

Drewniane domy zostały wybudowany pod koniec XIX wieku.

 

 

Bajtkowo cmentarz wojenny z I Wojny Światowej.

W centrum wsi Bajtkowo, po południowej stronie drogi prowadzącej z Ełk znajduje się cmentarz wojenny z I Wojny Światowej. Zajmuje on powierzchnię 0,02 ha, a jego plan ma kształt regularnego prostokąta.

 

 

Bajtkowo kwatera żołnierska z I wojny światowej

Spoczywa tutaj 39 żołnierzy niemieckich (z tego 16 nieznanych) oraz 13 rosyjskich poległych w czasie I wojny światowej, w latach 1914-1915.

 

 

Talusy cmentarz wojenny z I wojny światowej

Nekropolia ta powstała w 1914/15 roku. Dzieli się ona na 3 części. W pierwszej części pochowani są żołnierze rosyjscy (278).

 

 

Straduny dworek

Dworek ten powstał w latach 1919/21. Budynek ten nawiązuje do stylu dworskiego na Mazurach.

 

 

Straduny kościół ewangelicki

Kościół ten został wybudowany w latach 1736/38. Jest to świątynia stylem nawiązująca do neogotyku. Elementami zabytkowymi w niej są: ołtarz główny, organy, figury i płaskorzeźby.

 

 

Straduny młyn wodny

Malowniczo położony nad rzeką Ełk. Powstał w roku 1925 jako młyn wodny w stylu typowo przemysłowym bez żadnych ozdób. Zbudowany z kamienia i z cegły na zaprawie wapiennej z elementami drewnianymi. Powierzchnia obiektu wynosi 1433 m2.

 

 

Założony w XIX wieku, miał charakter wypoczynkowy. Powierzchnia wynosi 2,6 ha. Położony nad brzegiem rzeki. Do II wojny światowej był w rękach prywatnych. Potem użytkowany przez PGR, przez co zatracił swój dawny charakter.

www.egoturystyka.pl